Thiết kê công nghiệp_Bài 3: Các bước cơ bản của quá trình thiết kế

CÁC BƯỚC CỦA ỌUÁ TRÌNH THIẾT KÊ, PHƯƠNG PHÁP THựC HIỆN VÀ THIẾT KẾ Bố TRÍ CHUNG

• CẤC BƯỚC Cơ BẲN CỦA QUÁ TRÌNH THIẾT KÊ

Quy trình thiết kế cho chúng ta biết trình tự thực hiện các bước trong công việc
thiết kế, giúp chúng ta tránh những thiếu sót, nhẩm lẫn khi thiết kế, tìm ra được những
phương án thiết kế hợp lý, tối ưu.

Nội dung và thứ tự các bước trong quy trình thiết kế như sau:

1. Phân tích nhiệm vụ thiết kế sản phẩm.
2. Chọn loại cơ cấu chính và phụ, chọn sơ đổ động học.
3. Hoàn chỉnh sơ đồ động học, tính toán động học và động lực học cho toàn hệ thống.
4. Thiết kế bố trí chung và xác định ý đồ tạo dáng sản phẩm.
5. Thiết kế kết cấu, tính toán kiểm nghiệm.
6. Thiết kế tạo dáng và thẩm mỹ công nghiệp cho sản phẩm,
7. Đánh giá toàn diện sản phẩm đã thiết kế.

Tuy nhiên, trong thực tế sẽ có những trường hợp quy trình thiết kế bị xáo trộn do
nhiều nguyên nhân khác nhau, ví dụ như một số trường hợp sau

a) Khi thiết kế máy móc thiết bị cho những hệ thống đặc biệt như:

Vũ trụ, hàng không, quân sự, tinh báo, thông thường những yếu tố được định sẳn
(ngoài những tính năng kỹ thuật khác) là: kích thước, trọng lượng, hình dáng, hầu như
không thể thay đổi, do đó người thiết kê’ bắt buộc phải thực hiện một quy trình thiết kế
“mềm” để có thể hoàn thành nhiệm vụ, tất nhiên vẫn không thể bỏ qua các bước 1, 2, 3, 5
trong quy trình

b) Trên cơ sở mật số cụm, cơ cấu đã có cần phải thiết kế mới mặt sản phẩm:

Trường hợp này người thiết kế phải thiết lập sơ đồ động học, tính toán động học và
động lực học theo những cơ cíu, bộ phận đã có sẵn, các bước khác của quy trình thiết kế
không có gì thay đổi. Thực tế của việc này là sự ra đời của chiếc xe máy Vespa-Piagio 150:
Sau thế chiến thứ 2, ở Italìa người ta thừa quá nhiều bộ bánh xe của máy bay chiến đấu loại
nhỏ, không dùng được vào việc gì bcfi vì máy bay thì đã cải tiến to hơn, mạnh hơn; dùng vào

xe ôtô thì kích thước bánh xe này quá nhỏ: 3,50 – 10. Người ta đã mở cuộc thi thiết kế một
loại xe môtô 2 bánh sử dụng nguyên bộ (xăm, lốp, trục) bánh xe máy bay, Chiếc xe máy
Vespa được thiết kế ra trên cơ sở những bánh xe máy bay có sẵn, sau nhiều lần cải tiến,
hoàn thiên, hình dáng xe cũng thay đổi nhiều, nhưng có một kết câu mang tính lịch sữ và
truyền thống của xe vẫn được giữ nguyên cho đến ngày nay, đó là: cả trục bánh xe trước và
sau đều là dạng trục côngxôn (hình 2.1-1).

Hình 2.1-1

c) Người ta mua một sô’ máy móc, thiết bị theo ý đổ thiết kế sau đó thiết kế nên một
sản phẩm đáng với nhiệm vụ thiết kế đó, biện pháp này hiện nay thường được sử dụng ở
nhiều nước, tuy nhiên công việc thiết kế vẫn phải tiến hành theo trình tự và đẩy đủ các bước
còn lại.