thiết kế công nghiệp_Bài 22: Lực tác động tối đa trên các bộ phận điều khiển cơ khí

Lực tác động trên các tay gạt, cần gạt, bàn đạp có thể tham khảo các sô’ liệu

Bảng 4.2, Lực tác động tối đa trên các bộ phận điều khiển cơ khí

Bộ phân điều khiển	Lực tối đa (N)
* Bàn đạp	190
– Cần gạt, tay gạt đẩy vế phía trước – sau	150
– Cẩn gạt, tay gạt đua sang phải – trái	130
– Tay quay	150
– Vôlăng, bánh lái reply to	150

Chú ý: Khi tăng suất làm việc lớn thì lực tối đa nên giảm đi 30% đến 40%. Tuy nhiên
lực tác động của người sử dụng lên các bộ phận điều khiển còn phụ thuộc vào thao tác của
từng bộ phân tay người sử dụng (bảng 4.3).

Bảng 4.3. Đặc tính lực khi thao tác điều khiển bằng tay

Đặc điểm thao tác điều khiển	Lực (N)
-Thao tác chỉ bằng bàn tay	< 10
– Thao tác bằng cẳng tay (từ bàn tay đến khuỷu tay)	23 ^ 40
– Thao tác bằng cả hai tay	80 ^ 100
– Quay với tốc độ lớn bằng bân tay	9^23
– Quay với một độ chính xác nhất dịnh	23 – 25

Đối với các nút ấn, công tắc, núm xoay của hệ thống điểu khiển bằng điện thì hình
dáng, màu sắc cần phải có kết cấu để dể nhận biết trạng thái làm việc hiên tại của chúng.
Trên hình 4.4-5 trình bày một số dạng công tắc, núm xoay. Những loại có kết cấu, màu sắc
như những hình 4.4-5a, b, c và hình 4.4-5d, e, f là dễ sử dụng, chỉ thị rất rõ ràng cho nguời
sủ dụng biết cần phải quan sát phía trên của công tắc, núm xoay tương ứng với trạng thái
nào của sản phẩm. Các công tắc, núm xoay nhu hình 4.4-5g, i, k làm cho người sử dụng phải
tìm hiểu xem cống tắc này chi lên trên hay xuống dưới, mặc dù ngưòi thiết kế đã tạo hình
cho công tắc hình 4.4-5k, / nhưng vẫn là “khó hiểu”.

 

Núm xoay như hình 4.4-5h không nên sử dụng, bởi vì với một chấm đen để xác định
vị trí núm xoay sẽ không an toàn khi chấm đen bị mất màu hoặc bị những vết bẩn che lấp đi.
Kích thước cụ thể của công tấc, núm xoay có thể tham khảo theo hình 4.4-6 và bảng 4-5.

Bảng 4.4. Kích thước cho loại công tắc (hình 4.4-6a)

Kích thước (mm)	Nhỏ nhất	Thông dụng	Lớn nhất
D	25	40	70
H	10	15	25
B	5	10	20

Góc xoay của các loại công tác này tốt nhất là 30° (xem hình 4.4-6b).

Bảng 4.5. Kích thước và lực tương ứng cho núm xoay (hình 4.4-6c, d)

Hình	Kích thước (mm)		Lực(N)
4.4-6C	d	10	1.5 + 10
	h	13
	d	20	2 + 20
	h	20
	d	50	0.25 + 2.5
	h	25
4.4-6D	d	60  /    80	5 + 20
	h	25
	d	120	30 + 50
	h	25