Học Chi Tiết Máy Bài 50:Giới thiệu mối ghép then

Giới thiệu mối ghep then:

Mối ghép then dùng để cố định các chi tiết máy trên trục theo phương tiếp tuyến, truyền tải trọng từ trục đến chi tiết máy lắp trên trục và ngược lại. Ví dụ: dùng để ghép bánh răng, bánh vít, bành đai, bành đà, đĩa xích trên trục.

Các mối ghép then thường dùng trong thức tế:

+ Mối ghép then bằng, biểu diễn trên Hình 9-1, dùng để cố định bạc theo phương tiếp tuyến.

hoc-chi-tiet-may-33-1

+ Mối ghép then dẫn hướng, như  trên Hình 9-2. Then vừa truyền mô men xoắn, vừa dẫn hướng cho bạc di chuyển dọc trục.

hoc-chi-tiet-may-33-2

+Mối ghép then hình bán nguyệt :hình 9-3

hoc-chi-tiet-may-33-4

+ Mối ghép then vát, biểu diễn trên Hình 9-4. Then có một mặt côn, chêm vào rãnh then trên trục và trên bạc. Mối ghép cố định bạc trên trục theo phương tiếp tuyến và phương dọc trục.
+ Mối ghép then ma sát, trình bay trên Hình 9-5. Then ma sát có hình dạng gần giống như then vát, một mặt côn, một mặt trụ ôm lấy trục, trên trục không có rãnh then.
+ Mối ghép then tiếp tuyến.

hoc-chi-tiet-may-33-5

Các mối ghép then được chia làm hai nhóm. Các nhóm có cách lắp ghép và nguyên lý liên kết khác nhau:
-Then ghép lỏng, bao gồm: then bằng, then dẫn hướng và then bán nguyệ Then nằm trong rãnh then trên trục và trên bạc, đóng vai trò một cái chốt ngăn cản chuyển động xoay tương đối giữa trục và bạc.
-Then ghép căng, bao gồm: then vát, then ma sát, then tiếp tuyế Then ghép căng tạo nên áp suất lớn trên bề mặt tiếp xúc giữa bạc và trục, tạo lực ma sát. Lực ma sát là lực liên kết, cản trở sự trượt tương đối giữa bạc và trục.
Chương này tập trung giới thiệu then ghép lỏng, đặc biệt là mối ghép then bằng, vì nó được dùng nhiều hơn cả.
Mối ghép then bằng bao gồm chi tiết bạc (hay mayo) 1, chi tiết trục 2, và then 3 (Hình 9-1). Then là chi tiết quan trọng dùng để liên kết trục và bạc.
Trên bạc có rãnh then, được gia công bằng phương pháp xọc, hoặc bào.
Rãnh then trên trục được gia công bằng dao phay ngón, hoặc dao phay đĩa. Rãnh then được gia công bằng dao phay đĩa ít gây tập trung ứng suất hơn so với gia công bằng dao phay ngón.
Then thường làm bằng kim loại, dưới dạng thanh thẳng, tiết diện ngang là hình chữ nhật bxh. Tiết diện then được tiêu chuẩn hóa, then bằng bình thường theo TCVN 2261-77, then bằng cao theo TCVN 2218-86, và được chọn tùy theo đường kính trục. Chiều dài l của then được chọn tùy  thuộc vào chiều dài của chi tiết máy lắp trên  trục (mayơ).
Then bằng có hai loại (Hình 9-6), loại đầu tron thường lắp với rãnh then gia công bằng dao phay ngón, loại đầu bằng lắp với rãnh then được gia công bằng dao phay đĩa.

hoc-chi-tiet-may-33-6

hoc-chi-tiet-may-33-7

 

 

Comments